Deze maand sloten we het jaar af met onze laatste netwerkbijeenkomst. Samen met L&O-professionals uit verschillende ouderenzorgorganisaties onderzochten we één vraag die bijna iedereen herkent: hoe bouw je een leerlijn die werkt in de praktijk — voor medewerkers én voor de organisatie?
Het werd een online sessie vol herkenning. Want iedereen kent het: je zet iets neer dat klopt op papier, maar op de werkvloer blijkt leren vaak het sluitstuk. Medewerkers hebben weinig tijd, werkdruk is hoog en teams zijn divers. Juist daarom was het waardevol om samen op te halen wat een leerlijn sterk maakt.
In dit artikel vind je de belangrijkste 6 inzichten van deze sessie.
1. Begin bij het einde: wat moet er écht veranderen?
Effectieve leerlijnen beginnen niet bij losse modules of werkvormen, maar bij de vraag welk gedrag je uiteindelijk wilt zien. Wat moet er anders? En waarom doet dat ertoe voor de medewerkers én de organisatie?
Het helpt om leerdoelen op meerdere niveaus te formuleren: kennis, begrip, toepassing en gedrag. Bloom’s Taxonomie bleek voor veel deelnemers een bruikbare manier om dat te structureren.
Leerdoelen geven richting, structuur en meetbaarheid. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld Bloom’s Taxonomie om te bepalen wat medewerkers moeten weten, begrijpen, toepassen, analyseren en laten zien in hun werk.
Schrijf leerdoelen op twee niveaus:
Medewerkersniveau: “Medewerkers voelen zich zeker in lastige gesprekken”
Organisatieniveau: “Minder escalaties, betere samenwerking, veiligere zorg”
2. Ken je doelgroep: motivatie bepaalt het succes
Tijdens de sessie werd opnieuw duidelijk hoe bepalend de doelgroep is. Zorgmedewerkers hebben verschillende achtergronden, leerstijlen en tijdsdruk. Wat voor de één werkt, sluit bij de ander niet aan.
Daarom gaat het bij een doelgroepanalyse niet alleen over wat iemand moet leren, maar vraag jezelf ook af:
- Wat weten medewerkers al?
- Wat hebben ze eerder gedaan?
- Wat motiveert hen echt? (veiligheid, werkplezier, zekerheid, tijdswinst?)
- Wanneer kunnen ze leren? (vaak: tijdens het werk, niet erbuiten)
En onderzoek ook altijd de vraag achter de vraag. Medewerkers (of leidinggevenden) komen vaak binnen met een oplossing (“We willen een training X”). Maar wat is het probleem dat opgelost moet worden?
3. Maak leren haalbaar: gebruik 70:20:10 als leidraad
Een terugkerende boodschap uit de groep: leren gebeurt vooral op de werkvloer. Daarom werkt een leerlijn beter wanneer deze het dagelijks werk ondersteunt in plaats van extra bovenop het werk te liggen.
Het 70:20:10-model is een waardevolle reminder:
- 70% werkplekleren
- 20% sociaal leren (feedback, collega’s, coaching)
- 10% formeel leren (e-learning, scholing)
Koppel elk onderdeel van je leerlijn aan de praktijk. Voorbeelden die tijdens de bijeenkomst werden genoemd:
- Opdrachten in echte situaties
- Buddygesprekken
- Reflecties na diensten
- Werkoverleggen gebruiken als leerplek
- Dit zorgt dat leren niet iets extra’s wordt, maar onderdeel van het werk.
4. Kies didactiek die past bij zorgteams
Wat werkt nu echt op de werkvloer? In de sessie kwamen een paar herkenbare punten steeds terug:
Tijd is schaars. Zorgmedewerkers hebben geen uren achter elkaar om modules door te klikken. Korte leermomenten werken beter dan lange trainingen. Denk: 5 minuten in plaats van 50.
Niet iedereen is even digitaal vaardig. De één klikt overal doorheen, de ander worstelt met inloggen. Varieer daarom in je middelen: video, audio, casussen, opdrachten. Zo heeft iedereen een manier die bij hen past.
Herkenning is alles. Realistische voorbeelden uit de eigen praktijk werken het best. Geen algemene theorieën, maar situaties die medewerkers direct herkennen van gisteren.
De manager maakt het verschil. Het mooiste lesmateriaal blijft liggen als de leidinggevende er niet over praat. Leiderschap is cruciaal: een manager die het gesprek aangaat, zorgt dat het geleerde ook echt wordt toegepast.
5. Zorg dat leren blijft hangen: activatie & transfer
De grootste uitdaging: hoe zorg je dat leren niet blijft bij ‘goed om te weten’, maar leidt tot ander gedrag?
Tijdens de bijeenkomst noemden deelnemers onder andere:
- Intervisies
- Manager-check-ins
- Buddyfeedback
- Korte herhalingsmomenten
- Ambassadeurs op de werkvloer
- Reflectiemomenten tussen diensten
De kern: leren is pas geslaagd als de praktijk meebeweegt.
Plan transfer-momenten vóórdat de leerlijn start. Als niemand erop terugkomt, beklijft het niet. Gebruik eventueel de Leerlijn Checkom alle stappen te doorlopen.
6. Evalueer slim (en simpel): Kirkpatrick in het klein
Evalueren hoeft niet groot te zijn. Maar het moet wel helpen om te verbeteren.
Gebruik de vier niveaus van Kirkpatrick op een praktische manier:
- Ervaring: vonden medewerkers het relevant?
- Leren: wat hebben ze geleerd? (quiz, korte test)
- Gedrag: wat doen ze anders? (observatie, feedback)
- Resultaat: wat merkt de organisatie? (minder escalaties, betere samenwerking)
Plan evaluatiemomenten in je ontwerp. Niet pas op het eind.
Samengevat: wanneer werkt een leerlijn écht?
Tijdens de bijeenkomst werd het opnieuw duidelijk: een succesvolle leerlijn is geen rijtje e-learnings, maar een doordachte leerreis die:
- Begint bij helder gedrag dat je wilt zien
- Aansluit bij je medewerkers
- Leren naar de werkvloer brengt
- Didactisch past bij zorgteams
- Zorgt voor activatie en transfer
- Wordt geëvalueerd om te kunnen verbeteren
En vooral: je maakt ‘m niet alleen. Het werkt pas echt als je het sámen doet: met medewerkers, managers, collega’s en je netwerk.
Samen met REIN
De bijeenkomst liet opnieuw zien hoe waardevol het is om kennis te delen. Veel vraagstukken rond leren en ontwikkelen zijn herkenbaar tussen organisaties. Door ervaringen uit te wisselen, hoor je wat bij anderen werkt, kom je sneller tot nieuwe inzichten en vind je oplossingen die in de praktijk écht helpen.
Ook in 2026 organiseren we weer netwerkbijeenkomsten rond actuele thema’s in leren en ontwikkelen. Heb je onderwerpen die je graag terugziet? Laat het ons weten. Jouw input helpt ons om het netwerk nog waardevoller te maken.
Sta je voor een leervraagstuk of wil je sparren over een leerlijn? REIN denkt graag met je mee. Dat is precies waar ons netwerk voor bedoeld is.
Downloads:
- Download de slides van de sessie Succesvolle leerlijnen
- Download de Leerlijn Chec
