Auteur: Yvonne Vredendaal & Alice van Zurk

Veel zorgprofessionals in de ouderenzorg staan onder druk. De gevolgen van corona zijn goed merkbaar en het aantal medewerkers dat langdurig uitvalt stijgt. De extra werkdruk tijdens de komende zomerperiode geeft grote uitdagingen voor de planning en de vitaliteit van medewerkers. Hoe gaan de zorgorganisaties in het REIN-netwerk hier mee om? En wat kun je als zorgorganisatie doen om medewerkers te helpen in lastige tijden? Alice van Zurk en Yvonne Vredendaal van REIN gaan in gesprek met de zorgorganisaties die aanwezig zijn bij de REIN-netwerkmeeting.

Langdurige uitval
Alle aanwezige zorgorganisaties herkennen de druk op de zorgprofessional en het toenemend (langdurig) ziekteverzuim. In 1 organisatie was het ziekteverzuim op het hoogtepunt zelfs 18%. Als genoemde redenen voor het lange verzuim worden genoemd:

• Rouw
• Verdriet
• Mantelzorg
• Werkdruk
• Gewrichtsproblematiek

Corona-gerelateerde uitval
De redenen zijn divers, maar de meeste redenen zijn volgens de aanwezigen van REIN toch corona-gerelateerd. Het hoge ziekteverzuim heeft niet langer te maken met medewerkers die fysiek letsel hebben van of door corona.  Verdriet om verloren of zieke familieleden, extra mantelzorg en hoge werkdruk zorgen voor emoties die na 2 jaar hun tol gaan eisen. Medewerkers zijn uitgeput, raken emotioneel in een dip en vallen uiteindelijk uit. Velen hebben deze situatie in hun (lange) loopbaan niet eerder meegemaakt.

Zomerplanning
Deze zomer is het nóg lastiger om de planning rond te krijgen dan andere jaren. Juist omdat we te maken hebben met een hoger verzuim. Bij de meeste aanwezige organisaties is de planning nog niet rond. Bij de helft van de organisaties helpen stafmedewerkers deze zomer ook mee in de zorg. Alle handen zijn nodig deze zomer. De inzet van ZZP’ers neemt ook toe. Hiermee neemt de continuïteit van de zorg af en lopen de kosten op. De werkdruk neemt toe omdat tijdelijke krachten geen extra taken op zich nemen. Dit alles geeft nóg meer werkdruk op de vaste collega’s. Dat is in deze tijden verre van wenselijk.

Uitstroom in de ouderenzorg
Zorgt dit ziekteverzuim en deze hoge werkdruk voor extra hoge uitstroom in de ouderenzorg? Instroom en uitstroom zijn zeker een uitdaging bij de zorgorganisaties in ons netwerk. Echter publiceerde Actiz deze week een onderzoek waaruit blijkt dat de uitstroom buiten de sector slechts 7,3 % bedraagt. Dat is een lager percentage dan andere zorg- en welzijnssectoren. Ondanks de werkdruk en de impact van corona wil het overgrote deel van de medewerkers in de ouderenzorg blijven werken. In de groep die wel uit de VVT-sector vertrekt is het aandeel medewerkers tot 34 jaar of met opleidingsniveau MBO4 en HBO hoger. Zij tonen grotere ontevredenheid over dienstverband, werkzekerheid, de wijze van leidinggeven en de mogelijkheid om te leren. REIN ziet volop kansen om hier de komende jaren samen met de zorgorganisaties aan te werken.

Elkaar helpen in lastige tijden
Wat kan je doen om medewerkers te helpen die lastige tijden ervaren? PGGM deed online een poll binnen de zorg en vroeg hoe collega’s elkaar in lastige tijden helpen:

1. We praten er samen over en zijn een luisterend oor voor elkaar (31%)
2. We nemen taken van elkaar over die de ander lastig of vervelend vindt (22%)
3. We zorgen voor afleiding op de werkvloer: maken lol met elkaar (21%)
4. We geven elkaar de ruimte en laten de ander vooral even met rust (11%)
5. We zorgen extra goed voor elkaar met goede koffie of een lekkere lunch (9%)
6. Anders (6%)

Een mooie vraag om ook eens te stellen aan individuen in de diverse teams. Zo kun je samen kijken hoe je deze zomer het beste door kan komen met elkaar.

Vitaliteit
Vitaliteit is een onderwerp wat volgens alle organisaties op dit moment onvoldoende aandacht krijgt. Er wordt wel veel over gesproken, maar minder naar gehandeld. Vaak zijn acties reactief, in plaats van proactief en dus preventief. Alle organisaties geven aan dat ze op dit vlak nog wel een stap willen en kunnen maken.

De 4 tips van REIN
REIN heeft enkele tips om deze zomer goed door te komen. Hij weet als geen ander hoe het is om te werken met weinig collega’s in een drukke zomerperiode. In zijn tijd had je nog geen talentenscan of drijfverentest. Maar nu wel! Hoe kunnen medewerkers meer inzicht krijgen in hun eigen drijfveren en stressfactoren? Deze tips heeft REIN om eerste stappen te zetten in het verlagen van stress en het verbeteren van de vitaliteit van medewerkers.

1. Zorg voor een buddy-systeem. Koppel 2 collega’s aan elkaar zodat zij elkaar extra in de gaten houden en dat zij met elkaar kunnen sparren als het teveel wordt. De vitaliteitskaart van REIN is een handig hulpmiddel waarmee collega’s met elkaar in gesprek kunnen komen over dit onderwerp. Hierin staat ook hoe je negatieve en positieve stresssignalen bij elkaar kunt herkennen. Download hier de vitaliteitskaart.
2. In de bibliotheek zitten diverse online trainingen die medewerkers kunnen helpen als zij werkdruk of stress ervaren. Denk bijvoorbeeld aan op de trainingen ‘Vitaliteit’, ‘Veerkracht’, ‘Ban de burn-out’ en ‘De kracht van slaap’. Leren kan in deze trainingen van GoodHabitz hoe, waar en wanneer je het wilt. Dus ook tijdens de zomervakantie;)
3. Juist wanneer de werkdruk hoog is en er geen tijd is, kan je door kleine dingen te vieren het werkplezier vergroten. Als voorbeeld: Noteer op de afdeling de leuke uitspraken van bewoners en deel deze met collega’s.
4. Op het prikbord van REIN staan diverse modules rondom werkdruk en werkplezier. Je vindt ze onder ik en mijn team. In het leerblokje ‘wat drijft jou?’ zitten 3 korte bewustwordingsmodules.

En wat is jouw gouden tip?
REIN is benieuwd wat jullie deze zomer doen om deze lastige periode met werkdruk, planningsstress en ziekteverzuim goed door te komen. Heb je een programma, een best practice of een gouden tip? Iets dat aanslaat binnen jouw organisatie, bij jou of bij iemand anders? Laat het ons weten op alice@ikbenrein.nl of yvonne@ikbenrein.nl en we delen jullie tips graag in het netwerk van REIN.